Bezpłatna gazeta kulturalo-informacyjna: Grodzisk Mazowiecki, Milanówek, Podkowa Leśna, Zabia Wola, Baranów, Jaktorów, Brwinów, Otrębusy

Warzywa i owoce – smakują i… pomagają

2011-10-05

Warzywa i owoce od dawna znane są ze swych wartości odżywczych. Niektóre składniki zawarte w tych produktach działają profilaktycznie, zapobiegając lub łagodząc przebieg wielu chorób, szczególnie cywilizacyjnych.

zdjęcie główne

Marchew a choroby układu krążenia

Jednym z zagrożeń dla człowieka są choroby układu krążenia. Każdego roku zawał serca przechodzi ponad 100 tysięcy osób. Z badań WOBASZ (Wieloośrodkowe Ogólnopolskie Badanie Stanu Zdrowia Ludności), przeprowadzonych w 2005 r., wynika, że na nadciśnienie (powyżej 140/90 mmHg) choruje aż 36 proc. Polaków w wieku 20 - 74 lat.

Przed nadciśnieniem może uchronić nas odpowiednia dieta. Badania holenderskie wykazały 50-proc. spadek ryzyka śmierci z powodu chorób serca w grupie 800 mężczyzn w wieku powyżej 65 lat, których dieta zawierała ponad 30 mg flawonów i flawonoli. Znajdują się one m.in. w jabłkach, winogronach, żurawinie, cebuli, kukurydzy i pomidorach.

Działanie przeciwmiażdżycowe mają natomiast zawarte w warzywach i owocach karotenoidy. Jeden
z nich - beta-karoten - obecny jest w marchwi, dyni, morelach, pomidorach, papryce czy mango. Znajdziemy go także w warzywach liściastych, takich jak szpinak, brokuł czy kapusta włoska.*

Pomidory w walce z nowotworami

Badania wskazują, że odpowiednia dawka likopenu w naszym organizmie może chronić przed ryzykiem zachorowania na nowotwory, zwłaszcza prostaty, płuc i żołądka, a także trzustki, jelita grubego, sutka i szyjki macicy.

Najwięcej likopenu znajdziemy w arbuzach oraz w różowej odmianie grejpfrutów. Ich bogatym źródłem w naszej diecie są także pomidory. Ciekawostką jest, że gotowanie pomidorów powoduje wzrost zawartości likopenu.*

Ryzyko wystąpienia niektórych nowotworów zmniejszają także zawarte w warzywach i owocach gukozynolany. Ich duże ilości znajdują się w warzywach kapustnych, takich jak brokuł, brukselka, kalafior, kapusta.**

Grejpfruty kontra osteoporoza

Po chorobach układu krążenia i nowotworach, trzecie miejsce wśród najczęstszych chorób Polaków zajmuje osteoporoza. Częstość występowania tej choroby wzrasta z wiekiem, szczególnie wśród kobiet. Z danych epidemiologicznych wynika, że w Polsce ponad 25 proc. populacji po 50 roku życia zagrożona jest złamaniami osteoporotycznymi. Chcąc uniknąć tej choroby lub zmniejszyć jej skutki, należy zadbać, by w diecie znalazły się mikroelementy i witaminy. Warto wspierać się również takimi warzywami, jak marchew, fasola czy kapusta. Badania naukowe wskazują także na wysoką wartość witaminy K, która może zmniejszać ryzyko złamań. Znajdziemy ją w szpinaku, sałacie, brukselce
i brokułach. Z owoców warto zwrócić uwagę na grejpfruty, które znacznie zmniejszają utratę wapnia oraz magnezu z tkanki kostnej.

Czosnek pomocny w leczeniu cukrzycy

Szacuje się, że liczba chorujących na cukrzycę w Polsce wynosi około miliona ludzi, spośród których ponad 200 tysięcy wymaga codziennego podawania insuliny. Zachorowalność na cukrzycę zwiększa się wraz z wiekiem, jednak prowadzi do niej także niezdrowy styl życia - palenie papierosów, brak ruchu. Pomocny w leczeniu cukrzycy jest czosnek. Dzięki dużej zawartości różnorodnych substancji jest jednym z najcenniejszych warzyw pod względem prozdrowotnym.*

A - jagody, C - porzeczki, E - brukselka... żeby lepiej widzieć

Do tak zwanych chorób cywilizacyjnych lekarze zaliczają również krótkowzroczność. To jedna
z najczęstszych chorób oczu wśród Polaków. Spędzając wiele godzin w ciągu dnia przed komputerem czy telewizorem powodujemy, że nasz wzrok zdecydowanie się osłabia. Warto więc wspomagać się witaminami: A - która występuje m.in. w jagodach, C - którą znajdziemy w czarnej porzeczce lub czerwonej papryce oraz E - w którą bogate są brukselka, warzywa liściaste i szpinak.

Wzrostowi spożycia warzyw i owoców ma służyć ogólnopolska kampania społeczno-edukacyjna BezpieczneWarzywa.pl, sfinansowana ze środków Funduszu Promocji Owoców i Warzyw. Jej celem jest odbudowanie zaufania do polskich warzyw i owoców oraz przekonanie Polaków, że są one nie tylko smaczne, ale i bezpieczne.

Częścią kampanii jest akcja „Pora na pomidora, czyli jak tu nie kochać polskich warzyw i owoców". W wybranych miastach w Polsce odbywały się akcje happeningowe w ramach trasy koncertowej Lata z Radiem, zachęcające do spożywania świeżych produktów. Pierwszy happening miał miejsce w Warszawie 22 lipca, w dniu inauguracji kampanii przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Marka Sawickiego. Kolejne happeningi promujące polskie warzywa i owoce gościły w Krynicy-Zdroju, Gnieźnie, Mielnie, Szczytnie, Koninie oraz ostatni, 25 września - w Spale. W trakcie imprez wypuszczanych było do nieba tysiąc czerwonych balonów, symbolizujących pomidory. Wszyscy też mogli częstować się świeżymi i pysznymi pomidorami, rozdawanymi przez Miłośniczki i Miłośników pomidorów.

Więcej informacji na temat kampanii BezpieczneWarzywa.pl oraz kwestii związanych
z bezpieczeństwem warzyw i owoców znajduje się na stronie internetowej www.bezpiecznewarzywa.pl.

Szczegóły akcji „Pora na Pomidora, czyli jak tu nie kochać polskich warzyw i owoców" - na www.facebook.com/poranapomidora.

* Krystyna Elkner, Zdrowotne właściwości warzyw. Instytut Warzywnictwa im. Emila Chroboczka, Skierniewice

** Justyna Szwejda-Grzybowska, Właściwości prozdrowotne warzyw. Instytut Warzywnictwa im. Emila Chroboczka, Skierniewice