Wspólny Powiat - bezpłatna gazeta kulturalno-informacyjna

Szczęśliwie, nie wszyscy tak bardzo poddają się złu, na które przecież nie zawsze mamy wpływ. Historia przyjaźni dwóch wielkich pisarzy i naukowców: C.C. Lewisa i Tolkiena to opowieść o ludziach, którzy - nawet w najtrudniejszych chwilach wojny - walczą o ocalenie wyobraźni. Ci rycerze dobra nie tracą ducha i wierzą, że dobro musi zwyciężyć przede wszystkim w samym człowieku.

Może brzmi to górnolotnie, ale tak właśnie odczytywałam zarówno „Opowieści z Narnii", jak i „Władcę pierścieni". Lepsze, duchowe życie, wewnętrzny świat wyobraźni i dziecięcej wrażliwości to dla obydwu pisarzy jedyne prawdziwe miejsca, w których ujawnia się ludzka godność, choćby warunki zewnętrzne zdawały się wskazywać na ostateczny tryumf zła. Ta myśl to nie tylko intelektualna refleksja przekuta na język literacki. Jak wynika z biografii twórców, był to raczej efekt życiowych doświadczeń - wielu trudów, niedostatków, tych materialnych i emocjonalnych, wojen, otaczającej ich przemocy. Ale równolegle z trudami życia pojawiały się konkretne wybory na rzecz prawdy, dobra i piękna prowadzące ku klasycznemu światu wartości.

Colin Duriez w książce „Tolkien i C.S. Lewis historia niezwykłej przyjaźni" szczegółowo bada historie życia pisarzy. Wiele elementów okazuje się zbieżnych. Obydwaj żyli przecież w tych samych realiach, spotkali się i bardzo zaprzyjaźnili oddziałując wzajemnie na swoją twórczość. Historyczne otoczenie to dwie wojny i trudności materialne z którymi musieli się mierzyć. Dla wielu osób, szczególnie lokujących swoje marzenia w świecie materialnym, stałoby się to źródłem zgorzknienia. Fascynacje naukowe poprowadziły obydwu pisarzy w stronę świata mitów, także drogą poznawania starożytnych języków. Mitologia zdaje się zarówno dla Lewisa jak i dla Tolkiena, kluczem do interpretowania rzeczywistości, podobnie jak interpretuje się tekst literacki. Szukanie sensu, prowadzi do pytań o swoje zadanie w świecie. Staje się to drogą rozwoju zarówno osobistego, jak i twórczego i naukowego. Prowadzi ona ku całkowitej spójności, gdzie nauka i wartości nie mogą się rozejść. Jednym z elementów świata wartości stała się prawdziwa, głęboka przyjaźń. Łączyła ona obu pisarzy, którzy już wcześniej szukali przynależności w bractwach i grupach naukowych i literackich.

Czytając, miejscami niezwykle smutną, historię życia Tolkiena i Lewisa, można zatęsknić za światem prawdziwej przyjaźni, takiej, jakiej wielu z nas doświadczyło jedynie w dzieciństwie.

 

„Tolkien i C.S. Lewis historia niezwykłej przyjaźni", Colin Duriez, Wydawnictwo M, Kraków 2011.